Akran Zorbalığı

Akran zorbalığı; çocuk ve ergenlerde, aynı yaş grubunda olan kişi veya kişilerin birbirlerine veya tek bir kişiye karşı fiziksel, sözel ve davranışsal olarak örseleyici, zarar verici davranışlarda bulunmasıdır. Çocuklar; kendisine inanılmayacağı, dalga geçileceği ve zorbaca davranışların artacağı düşüncesiyle yaşadığı zorbalığı anlatmakta zorlanabilirler.

Arkadaşlar arasında söylenen bir sözden sonra “şaka yaptık” gibi cevaplar verilebilir. Ancak akran zorbalığı, şaka ile karıştırılmaması gereken önemli bir konudur. Akran zorbalığı aynı kişi veya kişilerce; sürekli yapılan ve yıkıcı etkilere sebep olan davranışlar bütünüdür.

Akranları tarafından zorba davranışlara maruz kalan çocuk kendini yalnız, çaresiz, mutsuz, öfkeli, davranışlardan bezmiş şekilde hissedebilir. Yaşadığı bu durumu anne babasına veya öğretmenine anlatmakta zorluk çekebilir. Bazı çocuklarda yaşadığı bu olayı anlatabilmekte fakat yeteri kadar yardım göremedikleri için anlatmanın da bir çaresi olmadığını düşünebilir. Akranlarının zorbaca davranışları azalmadığı ve aynı oranda devam ettiği sürece çocuk bunun geçmeyeceğini düşünebilir. Bir süre sonra çocuk veya genç bireyde içe kapanma, özgüven eksikliği, depresif davranışlar gösterebilir.

HANGİ DAVRANIŞLAR AKRAN ZORBALIĞIDIR?

Sözel Şiddet: En sık karşılaşılan zorbaca davranışlardan biri çocukların birbirleriyle alay etmesidir. Çocuğun kılık kıyafeti, ten rengi, bedeninde olan bir engeli, kullanmak zorunda olduğu materyali (gözlük, tel gibi) çocuğun ekonomik durumu, boyu, kilosu alay konusu olmaktadır.

Fiziksel Şiddet: İtme, vurma, saçını çekme, tükürme, çocuğun kendisine olmasa da eşyasına karşı bir şiddet uygulanması gibi davranışlar fiziksel şiddet içine girmektedir.

Cinsel Şiddet: Cinsel içerikli sözcükleri tekrarlamak, cinsel anlamda dokunmaya çalışmak cinsel şiddet davranışlarıdır.

Sosyal Şiddet: Oyun gruplarına almamak, arkadaş gruplarına dahil etmemek, onunla konuşan kişilerin konuşmasını engellemeye çalışmak sosyal şiddettir.

AİLELERE ÖNERİLER

• Çocuğunuz okulda veya çevresinde maruz kaldığı akran zorbalığını ailesine anlatmaya başladığı anda çocuğunuzun anlatmış olduğu cümleleri bölmeden ve yargılamadan öncelikle olayı anlayabilmek için sadece dinleyin. Bu zorbalık karşısında çocuğunuzun nasıl davrandığını, neler hissettiğini anlamaya çalışın.
• Öncelikle zorbalıkla baş edebilmek için bu zorbalığın durdurulması önemlidir. Zorbalığın durdurulması konusunda okul ve öğretmenlerin davranışları, olaya karşı yaklaşımı önemlidir.
• Aileler çocuklarını yetiştirirken çocuğun hem kendi yaş gurubundan hem diğer yaş gruplarından çocuklarına karşı kendilerini korumalarını, kendi düşüncelerini ve haklarını söyleyebilmenin önemli olduğunu öğretmeleri önemlidir. Aynı zamanda akran zorbalığı davranışlarını yapan çocuklar içinde yetişme süresince öfkeyle baş etmek, arkadaş ilişkileri, sınırlarımızı bilmek gibi konularda çalışmalar yapılabilir.
• Aileler, çocuklarını takip ettiğini çok belli etmeden; okul ve öğretmenlerle iş birliği içinde olarak kontrolü sağlamalıdır.

Yazan: Psk. Ferhat YAKA