Hayali Arkadaş

Hayali Arkadaş, hayal ile gerçek arasındaki farkın çok belirgin olmadığı okul öncesi dönemde sık görülen bir durumdur. Endişe verici görünse de aslında normal gelişimin bir parçasıdır.  

Hayali arkadaşı olan çocuklar davranışlarında ona eşlik eden birisi varmış gibi davranır; onunla konuşur, oyunlar oynar. Bu hayali arkadaşlara isim verilir ve hatta bazen birden fazla hayali arkadaş olabilir. Özellikle 3-5 yaş aralığında görülürken, ilkokula başladığı dönemlerde kaybolması beklenir.

Endişelenmeli mi?

Eğer çocuk sürekli hayali arkadaşlarıyla oynuyorsa ve bunları gerçek arkadaşlarına tercih ediyorsa bu durum endişe verici olabilir. Ama eğer çocuk arkadaşlarıyla oynamak için kendi kurduğu özel hayatından çıkabiliyorsa o zaman ortada endişelenecek bir durum yoktur. Bu noktada ailelerin bu durumu büyük bir endişe ve panikle karşılamaktan ziyade durumun hem sıklığının hem de içeriğinin takibini yapması oldukça önemlidir.

Hayali arkadaşın yararları dahi vardır. Çocuk hayali arkadaşıyla olan ilişki sayesinde iç dünyasındaki sıkıntıları dışarı vurabilmeyi, onlara çözümler bulabilmeyi ve onlarla başa çıkabilmeyi öğrenir.Bu ilişki aynı zamanda ilerideki sosyal ilişkileri için bir “simülasyon” gibidir. Bu sayede günlük yaşamdaki diğer kişilerin rollerinden durumları deneyimlemeyi, o rolleri anlamayı öğreniyorlar.

Ne Yapmalı?

• Öncelikle çocuğun hayali arkadaşını kabul etmek gerekiyor. Bu noktada çocuğa karşı, onu anladığınızı gösterebileceğiniz, empatik yaklaşım çok önemli.
• Onunla oynamasına, konuşmasına, eleştiride bulunmadan,izin verilmeli. Çocuk hayali arkadaşından bahsederken ya da birlikte oynadıkları oyuna onu da dahil ederken, ailelerin buna uyum göstermesi öneriliyor. Bu noktada önemli olan durumun çocuğun kontrolüne bırakılıyor olmasıdır. Yani çocuk konuşur, davet ederse hayali arkadaşına uyum gösterilmeli. Fakat o böyle bir şeyi sunmadan hayali arkadaşından bahsedip içinde bulunulan durumlara onu dahil etme işini aile yapmamalı.
• Çocuğunuz zaman zaman yaptığı hataları hayali arkadaşına yükleyebilir, bu durumda söz konusu davranışın yanlış olduğunu ve hayali arkadaşının uyarılması gerektiği söylenmelidir.
• Tüm bunlara dikkat ederken çocuğunuzun birlikte zaman geçirebileceği kendi yaşıtlarından oluşan bir gruba dahil olmasını sağlamaya çalışın böylece hayali arkadaşlıktan gerçekliğe doğru bir geçiş dönemi yaratırsınız ki bu gayet sağlıklıdır. Gruba girmesi için zorlamayın ama arkadaşlarını tanıması ve onlarla iletişime geçebilmesi için ona fırsat verin.

Eğer çocuğunuz altı yaşından sonra da hayali arkadaşıyla birlikteyse ve sosyalleşme sürecini tam olarak özümseyememiş ise hayal dünyasını ve hayali arkadaşlarını gerçek dünya ve gerçek arkadaşlarına tercih ediyorsa hayali arkadaşının kendisini yönettiğini söylüyorsa ve onun yap dediklerini yapmak zorunda hissettiğini söylüyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Yazan: Psk. Ferhat YAKA